Motown was al de bijnaam van de stad Detroit in Michigan toen het bekende platenlabel er werd opgericht, in 1959. De stad is vooral bekend omdat de belangrijkste drie Amerikaanse autobedrijven er groot werden: Ford, General Motors en Chrysler. In de eerste helft van de vorige eeuw zaten er nog honderden autofabrikanten in Detroit, maar de meeste gingen failliet of werden opgeslokt door een van de grote drie.

Anno 2021 is Chrysler samen met de merken Jeep, Dodge en RAM onderdeel van Stellantis North America, dat onder het Europese fusiebedrijf Stellantis valt, waarvan ook onder meer Citroën, Fiat, Opel en Peugeot deel uitmaken.

De plaats van Chrysler in de Amerikaanse top drie van automakers is eigenlijk ingenomen door Tesla, dat weliswaar nog niet aan de volumes en omzetten van Ford en General Motors kan tippen, maar op de beurs een veelvoud waard is van de twee marktleiders samen. De maker van elektrische wagens wordt door beleggers al jaren veel hoger gewaardeerd dan de traditionele partijen. Het is de vraag in hoeverre dat terecht is.

Tesla
Aan de opmars van het aandeel Tesla lijkt geen einde te komen. De beurswaarde van het bedrijf van Elon Musk ging eind oktober zelfs door de magische grens van 1000 miljard dollar. Daarmee schaarde het zich in het rijtje met Apple, Microsoft, Alphabet en Amazon.

Aanleiding voor de doorbraak was een enorme order die de fabrikant van elektrische auto’s sloot met autoverhuurder Hertz, die maar liefst 100.000 Tesla Model 3’s bestelde.

Tesla hield op 7 oktober zijn aandeelhoudersvergadering en daar werd onder meer aangekondigd dat het bedrijf zijn hoofdkantoor verplaatst naar Austin in Texas, waar ook aan een enorme productiefaciliteit wordt gebouwd. Als belangrijkste reden voor de verhuizing werd de dure grond in Silicon Valley genoemd, maar de minder strenge regelgeving in de Lone Star State speelt ook een rol. Musk had het de laatste jaren regelmatig aan de stok met de overheid in Californië, onder meer toen hij de coronaregels overtrad door een fabriek in gebruik te nemen voordat daar toestemming voor was. In Texas zal hij zijn handen wat meer vrij hebben.

Er zijn nog meer voordelen: de salarissen liggen in Texas op een lager niveau, en het personeel kan er aanzienlijk goedkoper wonen: vergelijkbare huizen in Californië zijn soms zes keer zo duur als die in Texas.

Het was bepaald geen saaie jaarvergadering: adviesbureau ISS had aandeelhouders aangeraden om tegen de benoeming van Elons broer Kimbal Musk te stemmen, die werd voorgedragen voor herbenoeming in de raad van bestuur. ISS was het oneens met de manier waarop zijn riante vergoeding was vastgesteld. Aandeelhouders, waaronder broer Elon die 20 procent van de aandelen bezit, gingen echter niet met het advies mee en benoemden Kimbal toch. Verschillende andere voorstellen van aandeelhouders haalden het evenmin, waaronder plannen om werknemers meer inspraak te geven en discriminatie tegen te gaan. Kort voor de vergadering werd Tesla door een federale jury in San Francisco gesommeerd 136,9 miljoen dollar te betalen aan een zwarte ex-werknemer die het slachtoffer was van racistische intimidatie en een vijandige werkomgeving in de Tesla-fabriek in Fremont.

Collega’s van het slachtoffer verspreidden hakenkruizen en racistische tekeningen en het lukte het management niet voldoende om dit tegen te gaan, oordeelde de rechter. Saillant detail: werknemers van Tesla zijn eigenlijk uit hoofde van een verplichte arbitrageovereenkomst gedwongen dit soort conflicten intern op te lossen, maar dit slachtoffer had die overeenkomst niet getekend. De activistische aandeelhouder Nia Impact Capital heeft het bestuur van Tesla gevraagd om de effecten van die verplichte arbitrageovereenkomsten te bestuderen, uit bezorgdheid dat het intimidatie en andere problemen op de werkvloer mogelijk maakt.

Naast de organisatorische rompslomp wordt het steeds duidelijker dat Tesla’s concurrenten sterker worden. Elon Musk erkende dat ook in zijn speech, waarin hij zei dat alle autofabrikanten elektrische auto’s zullen gaan maken en uiteindelijk ook allemaal zelfrijdende auto’s. Hij is niet bang voor de concurrenten omdat hij verwacht dat Tesla beter zal zijn in het productieproces en over betere software kan beschikken. Hij is zelfs bereid Tesla’s technologie in licentie te gaan geven aan concurrenten.

Tesla meldde begin oktober zeer sterke verkoopcijfers in China, waar de beurskoers een vreugdesprong van maakte. Er werden in september 56.000 auto’s afgeleverd vanuit de fabriek in Sjanghai, 12.000 meer dan in augustus. Het leeuwendeel (52.000) van de productie werd in China afgezet, maar 4.000 wagens werden naar Europa verscheept. Het bedrijf zette vorig jaar wereldwijd ongeveer een half miljoen auto’s af, voor 2021 wordt bijna een verdubbeling verwacht.





General Motors
General Motors (GM) verkocht in 2020 bijna 7 keer zoveel auto’s als Tesla, maar is op de beurs nog maar net een tiende waard van het succesverhaal van Elon Musk. Het wordt steeds meer de vraag hoe lang het verschil in waardering nog zo groot kan blijven. Analisten zijn momenteel tamelijk terughoudend met hun adviezen voor Tesla, en ook de koersontwikkeling sinds oktober vorig jaar loopt niet al te veel meer uit de pas met die van Ford en GM.

GM heeft onder analisten de voorkeur, zowel in het percentage koopadviezen als in het gemiddelde koersdoel.

GM zet stevig in op elektrificatie en autonoom rijden. Een dag voor de vergadering bij Tesla kondigde GM op zijn investeerdersdag de ‘Ultra Cruise’ aan, een eigen platform dat volgens kenners weleens een serieuze rivaal zou kunnen worden van Tesla’s FSD-system (Full-Self-Driving).

GM wil de wegen waarop z’n systemen werken eerst zelf in kaart brengen. Bij de lancering van Ultra Cruise moet dat voor ruim 3,2 miljoen kilometer aan Amerikaanse wegen het geval zijn, om later uitgebreid te worden naar meer dan 5 miljoen kilometer. GM belooft dat klanten volledig handsfree door het verkeer zullen kunnen gaan, ook op secundaire wegen en in de stad. Ultra Cruise wordt vanaf 2023 uitgerold, waarschijnlijk in de voor dat jaar aangekondigde volledig elektrische Cadillac Lyriq, die nu al besteld kan worden.

GM is van plan de omzet in 2030 te verdubbelen ten opzichte van wat het nu is, met name door in te zetten op elektrisch en autonoom rijden. Daarbij verwacht het bedrijf dat de volumegroei ervoor zorgt dat de winstmarge (ebit) is op te schroeven naar minstens 12 à 14 procent. In 2020 lag dit kengetal bij GM nog ruim onder de 10 procent.

General Motors kwam op 27 oktober met de cijfers over het derde kwartaal. Daarin werd een winst per aandeel gerapporteerd van 1,62 dollar, wat meer was dan verwacht. Het bedrijf is goed op koers om de winst per aandeel van 6,27 dollar te gaan halen die analisten voor dit jaar voorspellen. Daarmee kost het aandeel minder dan 9 keer de winst, wat niet veel is als de groeiambities kunnen worden waargemaakt.




Ford
Ford was lange tijd een van de achterblijvers als het om elektrisch rijden ging, maar is nu volledig om. De nieuwe F-150 Lightning is een pick-up truck van het type waarvan de benzinevarianten in het verleden bekendstonden als enorme grootverbruikers. Amerikaanser kan het niet: de oude F-150 woog zo’n 3000 kilo en was meer dan 40 jaar de bestverkochte auto in de VS.

De nieuwe F-150 Lightning is nog steeds een zwaargewicht en ziet er nog vrijwel hetzelfde uit, maar hij trekt wel in 4,5 seconden op tot 100 kilometer per uur dankzij de vierwielaandrijving en dual-electric motor.

De auto is meer dan alleen een vervoermiddel. De truck kan dienst doen als stroomgenerator voor een huis, de capaciteit is gelijk aan meerdere Power Walls zoals Tesla die verkoopt. Software zorgt ervoor dat de stroomgeneratie vanzelf stopt als er nog maar 50 mijl (80 kilometer) gereden kan worden.

Ford denkt dat de angst voor lege batterijen die bij veel Amerikanen leefde, weg zal ebben. De nieuwe F-150 brengt je tot zo’n 300 mijl (480 kilometer) ver en het aantal plaatsen waar kan worden opgeladen, groeit snel. Ford gaat met de nieuwe F-150 rechtstreeks concurreren met de truck van Rivian en de Cybertruck van Tesla, allebei fabrikanten die alleen maar elektrische modellen voeren.

Dat Ford juist zijn meest iconische modellen (eerder dit jaar werd de volledig elektrische Ford Mustang Mach E gelanceerd) elektrisch maakt, geeft aan dat het bedrijf helemaal om is. Barron’s wijst erop dat beleggers dit op prijs stellen, want het aandeel werd dit jaar meer dan 70 procent meer waard, wat beduidend beter is dan de markt.

Ford kwam net als GM op 27 oktober met de cijfers over het derde kwartaal. Daarin werd een winst per aandeel gemeld van 0,51 dollar, wat veel beter was dan verwacht. Ford is op koers om de winst per aandeel van 1,57 dollar die analisten kort voor het kwartaalbericht voorspelden te overtreffen. Een aandeel Ford kost nu zo'n 10 keer de winst, wat maar iets duurder is dan GM. Maar de groeiambities en -verwachtingen liggen bij Ford wel op een wat lager plan.



Tekorten
De recordcijfers die Tesla op 20 oktober nabeurs over het derde kwartaal naar buiten bracht, waren voor beleggers geen reden het aandeel veel hoger te zetten, wat aangeeft dat er op het huidige niveau al veel goed nieuws in de koers verdisconteerd is. Tesla verkocht nog nooit zoveel auto’s in een kwartaal en de winst vervijfvoudigde naar 1,6 miljard dollar. Analisten gaan er nu van uit dat Tesla over heel 2021 zo’n 6 miljard dollar verdient, volgend jaar zal de nettowinst iets dalen.

Net als veel sectorgenoten had Tesla last van tekorten aan onderdelen en chips. Daarnaast waren er opstoppingen in havens en stroomstoringen die het vermogen om op volle snelheid te produceren belemmerden. Tesla profiteerde daarentegen van het feit dat het auto’s maakt die geen CO2 uitstoten: het bedrijf krijgt gratis emissierechten die het kan verkopen aan fabrikanten die (nog) wel auto’s maken die op fossiele brandstoffen rijden. Dit leverde Tesla in het derde kwartaal 279 miljoen dollar op.

Een nieuwe Apple?
Optimisten (sommigen zeggen: fans) geloven dat Tesla in de autosector de rol kan spelen die Apple voor consumentenelektronica gespeeld heeft. Het is een sterk merk waarmee het de komende jaren vrijwel zeker marktaandeel zal winnen op de traditionele autofabrikanten. In veel landen zullen auto’s op fossiele brandstoffen na 2030 of 2035 verboden worden, en dat speelt Tesla in de kaart.

De concurrentie zit echter niet stil. Behalve Ford en GM zetten ook de andere grote automakers nu vol in op hun elektrische modellen. Volkswagen zag de aantallen verkochte batterij-auto’s in het derde kwartaal verdubbelen, waarbij het vooral in China goede zaken deed. Toyota gaat tot 2030 meer dan 3 miljard dollar investeren in de VS in de productie van batterijen voor elektrische en hybride auto’s. In 2025 moet de Amerikaanse fabriek openen waar dat gaat gebeuren. Wereldwijd investeert Toyota omgerekend de komende jaren 12 miljard dollar in de accuproductie.

Maar het grootste gevaar voor Tesla komt misschien wel van Apple zelf en van de bedrijven die met Apple samenwerken. In oktober presenteerde het Taiwanese Foxconn Technology, dat voor Apple iPhones in elkaar zet, maar liefst drie eigen prototypes voor elektrische auto’s. Het Taiwanese Yulon werd al genoemd als eerste afnemer, het model dat Foxconn voor Yulon gaat bouwen, gaat omgerekend zo’n 41.650 euro kosten, ruim onder de prijs van de goedkoopste Tesla. 

Foxconn lijkt nadrukkelijk van plan ook de Amerikaanse markt te betreden, in september kochten de Taiwanezen voor 280 miljoen dollar een autofabriek in Ohio. Naar verluidt zou Foxconn ook plannen hebben voor een autofabriek in Europa. Beleggers en auto-analisten speculeren al jaren over de komst van een Apple-auto. Foxconn lijkt zich erop voor te bereiden deze (in licentie) te kunnen gaan produceren, maar heeft met de eigen prototypes nu ook andere mogelijkheden.



Gevoeligheid
Volop groeikansen dus, maar de auto-industrie is wel een sector die beleggers in het verleden de nodige ellende heeft gebracht. Hoge investeringen, scherpe concurrentie en een grote gevoeligheid voor de economische cyclus en schommelingen in (bijvoorbeeld) de staalprijzen maakten dat de rendementen op het geïnvesteerde kapitaal gemiddeld vaak laag bleven. Hoge schuldniveaus zorgden bovendien voor een altijd op de loer liggend risico op faillissement, wat General Motors in 2009 nog overkwam. Het is niet uit te sluiten dat die kenmerken de komende jaren in deze sector weer meer naar voren komen.

De grote chiptekorten die vrijwel elke fabrikant momenteel parten spelen, zorgden er bijvoorbeeld voor dat het aantal nieuw verkochte auto’s in de Europese Unie in september met ruim 23 procent daalde ten opzichte van dezelfde maand in 2020. Die ellende is nog niet voorbij. Toyota, dat lange tijd de dans ontsprong doordat het grote voorraden chips en andere onderdelen had aangelegd, maakte in oktober bekend dat het in november de productie met 15 procent gaat verlagen vanwege de nijpende tekorten.

Anno 2021 staat de autosector er relatief goed voor, en dat heeft ook te maken met het feit dat een auto in veel opzichten steeds meer op een mobiele telefoon gaat lijken. Tesla is een geweldig merk en heeft als pionier veel voor de sector betekend, maar voelt wel steeds meer de hete adem van de concurrentie in zijn nek. Het verschil in waardering tussen Tesla enerzijds en Ford en General Motors anderzijds lijkt daarom (veel) te groot.